5 powodów, by wspierać leworęczne dzieci

Leworęczne dzieci często patrzą na świat z innej perspektywy. W edukacji domowej i w szkole ta różnica może być ogromną przewagą — o ile je wspieramy. Niestety, brak zrozumienia potrzeb takich dzieci potrafi szybko tę przewagę zamienić we frustrację. W tym artykule pokażę Ci 5 konkretnych powodów, dla których warto poświęcić im dodatkową uwagę.

Spis treści

Dlaczego leworęczne dzieci potrzebują wsparcia
Powód 1: Ich mózgi uczą się inaczej
Powód 2: Środowisko edukacyjne jest projektowane pod praworęcznych
Powód 3: Mają wyjątkowy potencjał twórczy
Powód 4: Dobre wsparcie chroni przed frustracją i stresem
Powód 5: Edukacja domowa daje im prawdziwe skrzydła
Jak codziennie wzmacniać leworęczne dzieci

Dlaczego leworęczne dzieci potrzebują wsparcia

Badania nad rozwojem pokazują, że każde dziecko uczy się w swoim tempie i na swój sposób. Leworęczne dzieci często przetwarzają informacje inaczej, ponieważ dominująca półkula mózgu odpowiadająca za kontrolę ręki może działać w odmienny sposób niż u praworęcznych.

Jak pisze Anna Wójcik: „Podstawowym zadaniem edukacji jest pomoc każdej jednostce w rozwijaniu zdolności w stawaniu się całościowym bytem ludzkim, a nie narzędziem dla ekonomii” (Źródło: „Pedagogika Montessori – ciągle aktualne wyzwanie”, Anna Wójcik). To oznacza, że rolą rodzica czy nauczyciela jest dostosowanie metod do realnych potrzeb dziecka — w tym także tych wynikających z leworęczności.

Powód 1: Ich mózgi uczą się inaczej

Leworęczność wiąże się z inną lateralizacją mózgu. W edukacji domowej mamy przewagę: możemy stosować więcej metod angażujących obie półkule mózgu.

W „Wolne dzieci” Peter Gray podkreśla, że dzieci „mają genetycznie zaprogramowany instynkt zdobywania wiedzy i umiejętności” (Źródło: „Wolne dzieci”, Peter Gray). U leworęcznych może on ujawniać się szczególnie w zadaniach kreatywnych i przestrzennych. Wspieranie tego naturalnego instynktu pozwala wykorzystać ich mocne strony, zamiast skupiać się na „poprawianiu” do normy praworęcznych.

Powód 2: Środowisko edukacyjne jest projektowane pod praworęcznych

Większość narzędzi — od nożyczek po układ ławek — powstaje z myślą o praworęcznych. W tradycyjnej szkole dziecko musi się do tego dostosować. W edukacji domowej możemy to zmienić.

W swojej książce „Czas na ED” zwracam uwagę na to, że jednym z atutów nauki w domu jest możliwość „tworzenia planu rocznego: cele i priorytety” dostosowanych do dziecka (Źródło: „Czas na ED”, Dominika Soja-Blat). W przypadku leworęcznych oznacza to także dostosowanie przestrzeni i materiałów tak, by były wygodne i naturalne. Ciekawym rozwiązaniem jest na przykład odwracanie zeszytów, by szycie było po prawej stronie, lub bindowanie materiałów z prawej strony.

Powód 3: Mają wyjątkowy potencjał twórczy

Leworęczne dzieci często wyróżniają się oryginalnym myśleniem. Czasem jest to efekt innego połączenia procesów poznawczych i manualnych.

Jak zauważa Alfie Kohn: „Należy wychowywać dzieci na ludzi samodzielnych, wrażliwych, ciekawych świata i gotowych nieść pomoc innym” (Źródło: „Wychowanie bez kar i nagród”, Alfie Kohn). Kreatywność to narzędzie, które leworęczne dzieci mają często w pakiecie startowym — potrzebują tylko przestrzeni, by z niej korzystać.

Powód 4: Dobre wsparcie chroni przed frustracją i stresem

Leworęczne dzieci w środowisku niedostosowanym do ich potrzeb mogą czuć się niezdarne, gorsze lub „inne” w negatywnym sensie. To może prowadzić do obniżenia motywacji.

W „Pedagogika Montessori – ciągle aktualne wyzwanie” czytamy, że „warto poszukiwać takich rozwiązań, które stworzą dzieciom i młodzieży możliwość rozwoju na miarę ich możliwości” (Źródło: „Pedagogika Montessori – ciągle aktualne wyzwanie”, Anna Wójcik). Edukacja domowa daje nam szansę na tworzenie bezpiecznego środowiska, gdzie dziecko nie musi zmagać się z niepotrzebnymi ograniczeniami.

Powód 5: Edukacja domowa daje im prawdziwe skrzydła

Bez sztywnego systemu ocen, bez presji dopasowania się do schematów, leworęczne dzieci mogą rozwijać się w swoim rytmie. O tym więcej w artykule: Jak dobrze wychować dziecko bez kar i nagród? Miłość zamiast manipulacji.

Dr Anna Florek opisuje w „Wspomaganie rozwoju kompetencji diagnostycznych nauczycieli”, że personalizacja edukacji oparta na indywidualnym podejściu „pozwala uczniowi planować i osiągać różne rezultaty z różnych dziedzin oraz chętnie dzielić się tym, co potrafi najlepiej” (Źródło: „PTDE 2018 – Wspomaganie rozwoju kompetencji diagnostycznych nauczycieli”, Anna Florek, Katarzyna Hall). Dla leworęcznych uczniów taka elastyczność jest bezcenna.

Jak codziennie wzmacniać leworęczne dzieci

Dostosuj narzędzia – od długopisów po układ biurka.
Angażuj obie półkule mózgu – włącz zadania ruchowe, muzykę, rysunek.
Dawaj wybór metod pracy – niech dziecko samo zdecyduje, jak rozwiąże zadanie.
Chwal wysiłek, nie tylko efekt – to szczególnie ważne, gdy musi znaleźć własny sposób pracy.
Twórz bezpieczną przestrzeń do eksperymentów – bez ocen i presji porównań.

Leworęczne dzieci mają w sobie ogromny potencjał. Wspierając je świadomie, możemy pomóc im wyrosnąć na samodzielnych, kreatywnych i pewnych siebie dorosłych. I co najważniejsze — możemy dać im to, czego w standardowej szkole często brakuje: poczucie, że ich wyjątkowość to siła, a nie przeszkoda.